Ένας παραδοσιακός φούρνος στα Σφακιά της Κρήτης, μία σειρά από παιδικές αναμνήσεις γεμάτες αρώματα και γεύσεις και μία παρέα νέων παιδιών που φρόντισαν να ζυμώσουν τα παξιμάδια τους με βασικό συστατικό την συμβουλή της γιαγιάς Άννας : ”Αν θες παιδάκι μου να κάνεις κάτι καλό, κάντο με τα χεράκια σου…”.
Tα σφακιανά ντακάκια οσπρίων είναι ένα σνακ γεμάτο καλά συστατικά και χωρίς καθόλου προσθήκη συντηρητικών. Είναι πλούσια σε διαιτητικές ίνες κι έχουν ως βάση τους το παρθένο ελαιόλαδο. Πιο αναλυτικά περιέχουν :
ΣΥΣΤΑΤΙΚΑ
– Αλεύρι φαγοπύρου (26%), αλεύρι σίτου, αλεύρι φακής (7%), αλεύρι φάβας (3%), προζύμι (αλεύρι σίτου,νερό), ελαιόλαδο, μαγιά, αλάτι, νερό.
ΙΣΤΟΡΙΑ ”ΑΠΟ ΧΡΥΣΑΦΙ” ΠΙΣΩ ΑΠΟ ΤΟ ΠΡΟЇΟΝ
Στην Αρχαία Ελλάδα, όταν μιλούσαν για παξιμάδι, μιλούσαν για τον ”Διπυρίτη Άρτο”. Διπυρίτης από την σύνθεση των λέξεων ”δύο” και ”πυρά” καθώς έμπαινε στην πυρά δύο φορές. Μάλιστα η τεχνική της παρασκευής του ήταν τέτοια που είχε ως στόχο ν’ αφαιρεθεί κάθε ίχνος υγρασίας. Απώτερος στόχος ήταν να εξυπηρετεί τις ανάγκες των ανθρώπων που ήθελαν να ταξιδέψουν μακριά. Και ήταν τέτοια η επιτυχία του νέου τραγανιστού προϊόντος που η φήμη του έφτασε στα μήκη και τα πλάτη του κόσμου. Έτσι, το συναντούμε και σε άλλες γλώσσες και χώρες με πολλές ονομασίες. ”Biscotte” ‘η ”biscuit” για τους Γάλλους, biscoctus για τους Λατίνους και ”biscotto” για τους Ιταλούς.
Στον Μεσαίωνα, τα κρατσανιστά ψωμάκια, βρίσκουν επιτέλους την παντοτινή τους ονομασία. Πήραν τ’όνομα ”παξιμάδια” τιμής ένεκεν του Παξαμά. Ενός Λογίου από την Βοιωτία που πρότεινε το διπλοφούρνισμα του ψωμιού και μας χάρισε μία από τις πιο νόστιμες ευρεσιτεχνίες! Έτσι, ο Παξαμάς, ο ”Τσελεμεντές” της αρχαιότητας που έγραψε πολλά γαστρονομικά βιβλία. Ο ίδιος, μας σύστησε το παξιμάδι που έφτασε να πρωταγωνιστήσει ακόμη και σε ιστορικά γεγονότα! Το συναντάμε ακόμα και στ’ αμπάρια των πολεμικών πλοίων όταν οι Βενετσιάνοι έφερναν πολεμοφόδια στους Κρητικούς. Αλλά και στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, το παξιμάδι αποτέλεσε βασική τροφή των ανταρτών στα κατοχικά βουνά.
Από τότε μέχρι σήμερα, πολλά χρόνια πέρασαν και μαζί τους πολλά ιστορικά γεγονότα και πολλές αλλαγές στον τρόπο διατροφής. Τα παξιμάδια ωστόσο παρέμειναν ως ένα βασικό στοιχείο στην καθημερινότητα ιδίως των Ελλήνων. Από την βάση στις κρητικές σαλάτες μέχρι το εύκολο σνακ που μπορούμε να φάμε ανά πάσα στιγμή, το παξιμάδια αποτελούν τα θεμέλια της μεσογειακής διατροφής μαζί με το λάδι, την ελιά και την μυζήθρα.